Poradnik: Jaką matę do jogi wybrać | 2018-06-27 |
W jodze wszystko kręci się wokół maty. Jest to pierwsza rzecz, której potrzebujesz, żeby rozpocząć praktykę. Można ją oczywiście pożyczyć w szkole jogi, jednak raczej każdy z nas woli mieć swoją własną – chociażby ze względów higienicznych. No to jaką wybrać? 
Zasiadasz do komputera, w wyszukiwarce wpisujesz kluczowe hasło „maty do jogi” i… zaczynają się schody. Rodzajów mat jest na rynku bardzo wiele. Różne materiały, grubości, kolory, faktury – łatwo jest się pogubić i zniechęcić. W tym poradniku znajdziesz wiele informacji, które pomogą ci podjąć decyzję o wyborze tej najlepsza właśnie dla ciebie! Poradnik jest podzielony na kilka części. Najpierw skupimy się na opisaniu poszczególnych materiałów, później omówimy kwestię amortyzacji, rozmiaru, wagi i doboru maty do poziomu zaawansowania oraz stylu ćwiczeń. Spis treści – kliknij w tytuł aby przeskoczyć do danej sekcji
Przegląd materiałów, z których wykonane są matyPierwszy wybór, z którym musimy się zmierzyć to wybór materiału, z którego zrobiona jest mata. Na rynku mamy różne opcje. Najczęściej spotkasz się z takimi materiałami jak:
PVCZdecydowana większość mat na rynku to maty wykonane z PVC. PVC, czyli polichlorek winylu, brzmi groźnie, jednak nie musisz się go obawiać. Odpowiedzialni producenci wytwarzają maty bez dodatku toksycznych substancji. Maty w naszej ofercie posiadają certyfikaty bezpieczeństwa OekoTex. Produkty te są testowane pod kątem obecności substancji takich jak plastyfikatory czy sztuczne barwniki. Tego typu specyfików w nich nie ma, a maty są całkowicie bezpieczne. Maty z PVC mają kilka niezaprzeczalnych zalet. Główną z nich jest ich trwałość. Są to maty praktycznie nie do zdarcia. Nawet przy bardzo intensywnym użytkowaniu maty z PVC przez bardzo długi czas nie dają po sobie znaku zużycia. Z tego względu maty te są bardzo często wybierane przez szkoły jogi. Kolejną z zalet mat z PVC jest prostota ich pielęgnacji. Pranie w pralce nie jest im straszne, czyścić je można bardzo intuicyjnie, niekoniecznie używając specjalnych środków do czyszczenia. PVC ma jeszcze jedną zaletę. Jest nią cena. Dobrej jakości maty z tego materiału można kupić już w okolicach 60-70zł (np. maty Kailash lub Rishikesh). Są dostępne w wielu różnych kolorach, rozmiarach i grubościach. Jest w czym przebierać. PVC jednak nie jest materiałem bez wad. Najistotniejsza z nich to fakt, że mata z PVC musi się wyrobić. Podczas produkcji tych mat, powstaje na nich cienki film/warstwa, która jest po prostu śliska. Potrafi być to irytujące podczas pierwszej praktyki (zwłaszcza np. przy psie z głową w dole), jednak jeśli damy jej trochę czasu mata w końcu się „dotrze” i osiągnie swoje optymalne właściwości antypoślizgowe. Istnieją też domowe sposoby na przyspieszenie tego procesu: matę należy rozłożyć i obficie posypać solą. Następnie zostawić na kilka/kilkanaście godzin i później mokrą szmatką lub gąbką zetrzeć sól z powierzchni. Kluczowe jest aby przy usuwaniu soli było lekkie tarcie. Antypoślizgowość mat z PVC można określić na dobrą lub bardzo dobrą – wszystko zależy oczywiście od modelu. Nie jest to jednak materiał, który pod tym względem jest w stanie dorównać kauczukowi – nie jest tak szorstki. Pozwala jednak na bardzo przyjemną praktykę różnych rodzajów jogi. Dzięki wytrzymałości i odpowiednim właściwościom antypoślizgowym (właśnie dzięki temu, że nie jest tak szorstki jak kauczuk) idealnie nadaje się np. do Ashtangi. Mata PVC pozwoli na różne dynamiczne przejścia np. z psa z głową w dół do virasany bez blokowania ruchu stóp przez jej powierzchnię. Polecane przez nas modele mat PVC:  KauczukDrugim materiałem który króluje na rynku jest kauczuk. Jest to naturalny materiał. Już sam ten fakt jest dla wielu zaletą. Jednak to, czym kauczuk kusi adeptów jogi najbardziej jest jego antypoślizgowość. Maty z kauczuku pod tym kątem są numerem jeden na rynku. Kauczuk jest szorstki i lekko chropowaty, dzięki czemu jest w stanie zatrzymać w miejscu ręce w psie z głową w dole. Niestety, nie ma rzeczy idealnych i kauczuk ma również pewne wady. Przede wszystkim trzeba wspomnieć o jego specyficznym zapachu. Dla jednych jest on neutralny, jednak niektórym osobom przeszkadza. Zapach ten z czasem zanika i po paru tygodniach można go poczuć, kiedy faktycznie zbliżymy się nosem do maty. Dobra rada: jeśli chcesz szybciej pozbyć się zapachu kauczuku – nie zwijaj maty, zostaw ją w domu przez jakiś czas rozwiniętą. To przyspieszy proces ulatniania się zapachu.  Maty kauczukowe nie są także tak trwałe jak maty z PVC. Będą dużo szybciej się zużywały. Pojawią się drobne przetarcia w miejscach gdzie stawiamy stopy i ręce. Nie przeszkadza to w praktyce, ale dobrze zdawać sobie sprawę, że taki proces jest w ich przypadku naturalny. Im intensywniej będziemy użytkować matę, tym szybciej się zużyje. Powinna starczyć na kilka lat (minimum 2-3). Wszystko zależy oczywiście od intensywności naszej praktyki.Kauczuk to materiał ciężki. Cienkie i średnie maty o grubości 3-4mm ważą ok. 2kg+. Grubsze maty kauczukowe spokojnie przekraczają granicę 3 kg. Warto zdawać sobie z tego sprawę, szczególnie jeśli często się z matą przemieszczamy. Na koniec zostaje kwestia pielęgnacji. Naturalny kauczuk wymaga od użytkownika zdecydowanie więcej uwagi niż mata z PVC. Matę czyści się tylko roztworem wody i octu (50:50). Mat kauczukowych nie wolno myć detergentami ani ich namaczać. Może to skutkować tym, że mata stanie się śliska. Kauczuku nie wolno też wystawiać na działanie promieni słonecznych. Jego kolor może wtedy wyblaknąć. No i jak tu ćwiczyć latem jogę na trawie? ;) Ze względu na wszystkie te cechy mat kauczukowych nie polecamy do dynamicznych stylów jogi. Po pierwsze: zużyją się zbyt szybko. Po drugie: ich szorstka powierzchnia może wręcz przeszkadzać przy płynnych przejściach między pozycjami, gdzie potrzebujemy pewnej śliskości. Wyjątkiem od reguły jest model Jade Elite S – mata kauczukowa specjalnie wzmocniona do praktyki Ashtangi. Pamiętajmy jednak o dwóch głównych zaletach: naturalny materiał i genialna antypoślizgowość, które sprawiają, że maty kauczukowe warte są uwagi. Ceny mat kauczukowych wahają się od ok. 160 do 300 i więcej złotych. Polecane przez nas modele mat kauczukowych:
PU czyli poliuretanMaty z PU zazwyczaj nigdy nie są w całości wykonane z tego materiału. PU wykorzystuje się jedynie do produkcji wierzchniej części maty. Środek i spód najczęściej wykonane są z PVC lub z kauczuku. Poliuretan jest bardzo przyjemny w dotyku. Często maty z powierzchnią z PU są gładkie. Brak chropowatości nie oznacza jednak małej antypoślizgowości. Wręcz przeciwnie. PU daje świetny grip. Na macie możemy czuć się pewnie, ręce nie będą się ślizgać - zarówno podczas spokojnej praktyki, jak i podczas intensywnych sesji, podczas których się pocimy. Dodatkowo maty z PU często są ozdobione pięknymi wzorami czego świetnym przykładem są maty Sayoga z serii Performance czy popularne w USA maty Liforme.
Wadą poliuretanu jest to, że jest to materiał dość delikatny, czyli podatny np. na zarysowania. O matę z PU warto zadbać i nosić w pokrowcu, tak aby nie uszkodzić jej powierzchni. Mata z PU stosunkowo łatwo się brudzi, dlatego warto unikać stosowania np. kremu do rąk przed praktyką. Warto spojrzeć jakiej jakości jest poliuretan na macie i jakie ma certyfikaty gwarantujące odporność na zabrudzenia czy blakniecie kolorów. Takie certyfikaty mają maty Sayoga. Również przy pielęgnacji maty warto być ostrożnym i nie używać środków na bazie alkoholu. Takie substancje ją zniszczą.  Na rynku nie ma bardzo dużego wyboru mat z PU. Najlepsze modele to:
TPE czyli pianka termoplastycznaMateriał bardzo wdzięczny zarówno pod kątem walorów użytkowych, jak i recyklingu. Maty z TPE są bardzo lekkie. Nawet gruba 6-milimetrowa mata waży niewiele ponad kilogram. Docenią to osoby, które często przemieszczają się z matą i/lub mają problemy z kręgosłupem. Odpowiednio ukształtowana powierzchnia maty TPE daje bardzo dobrą antypoślizgowość. Do tego dochodzi rozsądna cena. Maty z TPE można dostać już za 100-150 zł. Połączenie bardzo dobrej antypoślizgowości, dobrej ceny, niskiej wagi i dużej amortyzacji (maty z TPE mają najczęściej od 4 do 6 mm) zachęca wiele osób do wyboru maty właśnie tego typu.Warto wspomnieć, że TPE jest materiałem dość miękkim (w przeciwieństwie do PVC, który jest gęsty, zbity). Dla niektórych osób jest to wada, ponieważ wolą twardsze materiały. Dla innych może to być zaleta, ponieważ taką matę można z powodzeniem wykorzystać także np. w pilatesie bez obaw, że wystające stawy, czy kostki będą boleśnie wbijały się w podłogę. Najbardziej popularną matą z TPE w naszej ofercie jest mata Lotus PRO i Lotus PRO Light. Polecane przez nas modele mat z TPE: 
 MikrofibraTo nietypowy jak na matę do jogi materiał, którego popularność ostatnimi laty zdecydowanie rośnie. Maty z mikrofibry bardzo często od spodu mają naturalny kauczuk, dzięki czemu nie przesuwają się po podłodze podczas praktyki. Wierzch maty wykonany z mikrofibry to zastępstwo ręcznika do jogi, który wykonywany jest z tego samego materiału. Zarówno ręcznik do jogi, jak i mata z mikrofibry, mają swoje specjalne zadanie – chłonięcie wilgoci i potu.Podczas intensywnej praktyki i/lub wysokiej temperatury w pomieszczeniu, mocno się pocimy. Najlepszym przykładem jest np. Bikram lub Hot Yoga. W takich sytuacjach zwykłe maty, nawet te kauczukowe, nie są w stanie podołać śliskiej warstwie potu, która tworzy się na powierzchni. Mikrofibra chłonie pot i im bardziej jest wilgotna, tym większą antypoślizgowość daje ćwiczącemu. Niestety ten mechanizm działa też w drugą stronę – im mata jest bardziej sucha, tym staje się bardziej śliska. Często zaleca się, aby na początku praktyki lekko zwilżyć ręce lub skropić wodą matę w miejscu stawiania stóp i dłoni, aby aktywować właściwości antypoślizgowe maty. W związku z tymi ograniczeniami mikrofibry, materiał ten nie jest polecany do statycznych stylów jogi np. do klasycznej jogi wg Iyengara.
Duża zaletą mat z mikrofibry dla wielu osób jest ich design. Na mikrofibrze możliwy jest nadruk dowolnych grafik, dzięki czemu w sklepach można znaleźć maty o bardzo oryginalnym wyglądzie. Pielęgnacja mat z mikrofibry jest prosta – wystarczy je przetrzeć na mokro ściereczką lub gąbką. Można użyć lekkiego detergentu. W przypadku większych zabrudzeń matę można uprać w pralce lub ręcznie, w zależności od modelu i producenta. Ceny mat z mikrofibry zaczynają się od 200-230 zł. Polecamy maty Yoga Design Lab, które charakteryzują się wyjątkowo wysoką trwałością i ciekawie opracowanym designem.  Naturalny korek Korek zyskuje w ostatnim czasie na popularności. Nic dziwnego – ma bowiem wiele zalet. Po pierwsze, jest materiałem w 100% naturalnym, pochodzącym z kory drzewa korkowego – odnawialnego źródła. Korek wykazuje właściwości antybakteryjne oraz antystatyczne. To oznacza, że nie zatrzymuje bakterii ani kurzu, może być zatem bezpiecznie stosowany przez alergików. Po praktyce wystarczy przetrzeć go wilgotną szmatką, aby pozbyć się zabrudzeń z powierzchni maty.
Antypoślizgowość mat korkowych rośnie wraz ze zwiększaniem się ilości wilgoci na macie (podobnie jak w matach z mikrofibry). Dlatego korkowe maty do jogi idealnie nadają się do dynamicznych praktyk Ashtangi, Vinyasy czy Power Yogi. Warto pamiętać, że korek nie jest aż tak trwałym materiałem, jak tworzywa sztuczne. W miarę użytkowania ma tendencję do ścierania się i kruszenia. Żywotność mat korkowych może jednak przedłużyć materiał dobrej jakości. Przykładem maty o takich właściwościach jest Sayoga Cork. JutaMaty z juty najczęściej występują w połączeniu z jakimś innym materiałem, który stanowi spoiwo dla włókien Jest nim np. kauczuk lub tworzywo PER. Jest to ciekawe rozwiązanie o dobrej antypoślizgowości. Trzeba jednak pamiętać, że juta jest specyficzna w dotyku i nie będzie tak przyjemna, jak maty z TPE czy z kauczuku. Jeśli chodzi o pielęgnację, maty z juty należy czyścić mokrą gąbką lub ściereczką. Nie należy namaczać maty, aby włókna juty nie nasiąknęły zbytnio wodą. W naszej ofercie znajdziesz polecany przez nas model Jute PRO.
 Amortyzacja, czyli jaką grubość maty wybraćNa rynku znajdziesz maty od 1 mm do 8 mm grubości. Zasada jest prosta – im większa grubość tym lepsza amortyzacja stawów i kości (przede wszystkim chodzi o zadbanie o nadgarstki i stawy kolanowe). Domyślnie możemy założyć, że każdy chce jak najlepiej chronić te części ciała, jednak wybór maty 6 mm nie zawsze jest możliwy lub jest zwyczajnie niepraktyczny. Omówimy więc po kolei różne stopnie grubości i ich właściwości.
 Wzrost a rozmiar matyKlasyczna mata ma wymiary ok 180 x 60 cm. Na rynku można spotkać jednak różne wariacje np. 183/185, 200, 216 cm długości, 61, 66 a nawet 80 cm szerokości. Jeśli chodzi o długość maty, mówi się, że powinna być przynajmniej o 10 cm dłuższa niż nasz wzrost. My uważamy, że mata powinna być wystarczająco długa, żeby zmieścić się na niej podczas savasany. Dlatego czasem będziemy mieli 5 cm zapasu i też będzie w porządku. Ogólnie jest to kwestia bardzo indywidualna i najlepiej zastosować metodę „każdemu według potrzeb”.Nie da się ukryć, że większa „przestrzeń robocza” potrafi być bardzo przydatna na sali, gdzie nasze miejsce określane jest właśnie granicami naszej maty. Dlatego warto rozważyć opcje o większej szerokości - mamy tu na myśli 66 cm (80-tki są dość nieporęczne, polecamy je raczej jako maty stacjonarne). Od razu zaznaczamy, że wybierając szeroką matę mocno ograniczamy sobie wybór pokrowca. Zdecydowana większość pokrowców jest skrojona na maty o standardowej szerokości 60-61 cm Waga maty – na co zwrócić uwagęCzasem zdarza się, że zakręceni na punkcie innych właściwości maty zapominamy o jej wadze. Warto pamiętać, że jeśli matę nosisz często ze sobą i np. wozisz ją ze sobą na rowerze, górną granicą komfortu jest ok 2-2.5 kg. Warto wtedy wybierać z mat z TPE, cieńszych i średnich mat PVC i cieńszych mat kauczukowych. 
Wybór maty pod kątem poziomu zaawansowaniaDla osób początkujących kluczowe są dwa czynniki cena i antypoślizgowość. Cena, ponieważ często osoby te nie są pewne czy złapią bakcyla i nie chcą wydawać dużych kwot już na samym początku przygody z jogą. Takim osobom możemy polecić klasyczne maty z PVC – Kailash i Rishikesh, które charakteryzują się dobrą antypoślizgowością i wysoką trwałością. Obydwa modele są dostępne w naszej ofercie poniżej 100 zł. W kwocie 100-150 zł warto zwrócić uwagę na model z TPE – Lotus PRO. Jest to mata, którą możemy nazwać „złotym środkiem”. Ma wszystkie cenione atuty – antypoślizgowość, niska waga, amortyzacja. Wybór maty pod kątem stylu jogiStylów jogi jest wiele, więc zgrupujemy je w trzy podstawowe kategorie:
| |
